Prof. Aleksander Weron, dyrektor Centrum Metod Stochastycznych im. Hugona Steinhausa odebrał w sobotę, 1 października 2022 r., Wrocławską Nagrodę Naukową za interdyscyplinarne badania integrujące środowisko akademickie. Uroczystość w Auli Leopoldina była częścią środowiskowej inauguracji nowego roku akademickiego.
O przyznaniu wyróżnienia zdecydowała kapituła Wrocławskiej Nagrody Naukowej, w której zasiadają byli rektorzy wrocławskich uczelni. W tym roku przyznali oni dwie nagrody, dla prof. Aleksandra Werona z Politechniki Wrocławskiej oraz prof. Michała Jędrzejewskiego z Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu. Decyzję kapituły przedstawił jej przewodniczący dr Jacek Ossowski, sekretarz rady ds. szkolnictwa wyższego i nauki przy prezydencie Wrocławia. Pamiątkowe dyplomy wręczył laureatom wiceprezydent Wrocławia Jakub Mazur.
Prof. Aleksander Weron, naukowiec, wychowawca, nestor zastosowań matematyki i badań interdyscyplinarnych, został wyróżniony za interdyscyplinarne badania integrujące środowisko akademickie. Odczytując laudację na jego cześć, rektor PWr prof. Arkadiusz Wójs powiedział – Jest mi niezmiernie miło przedstawiać sylwetkę laureata, gdyż prof. Aleksander Weron jest nie tylko wielkim profesorem Wrocławia i profesorem magnus Politechniki Wrocławskiej, ale też moim profesorem, moim mentorem, moim dziekanem i moim wzorem relacji mistrz-uczeń, dziekan-wydział, badacz-społeczeństwo.
Sam prof. Aleksander Weron przyznał, że bardzo się cieszył na przyjście do Auli Leopoldina, bo to tu zaczynał swoje studia i miał immatrykulację, ale przyznanie mu wyróżnienia było dla niego dużym zaskoczeniem. – Miałem to ogromne szczęście, że uczyli mnie wielcy mistrzowie, bo tu we Wrocławiu powstała przecież słynna szkoła matematyczna, założona przez takich mistrzów z Warszawy i Lwowa, jak Hugon Steinhaus, prof. Bronisław Knaster, prof. Edward Marczewski czy prof. Władysław Ślebodziński. Przyznał też, że szczęście miał również do kolegów na studiach. – Proszę sobie wyobrazić, że na małym kierunku, jakim była matematyka, czterech z nas uzyskało tytuły profesorskie. Oprócz prof. Werona byli to: prof. Leszek Pacholski (były rektor Uniwersytetu Wrocławskiego), prof. Maciej Sysło i nie żyjący już prof. Tadeusz Pytlik.
Wrocławską Nagrodę Naukową ustanowił w 2016 r. prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz, „uznając badania interdyscyplinarne za takie, które w szczególny sposób mogą służyć za wzorzec wspólnej pracy środowisk akademickich i artystycznych na rzecz dobra wspólnego, jakim jest rozwój miasta”. Pierwszymi jej laureatami byli w 2016 r. dwaj badacze z Politechniki Wrocławskiej – prof. Edward Chlebus z Wydziału Mechanicznego i prof. Marek Samoć z Wydziału Chemicznego. W 2018 r. otrzymał ją prof. Jerzy Jasieńko, a w 2021 r. prof. Jan Biliszczuk, obaj z Wydziału Budownictwa Lądowego i Wodnego.
Sylwetka laureata Wrocławskiej Nagrody Naukowej 2022 - prof. Aleksandra Werona
Prof. Aleksander Weron urodził się w 1945 roku w Rzeszowie. Studia matematyczne ukończył na Uniwersytecie Wrocławskim w 1968 r. Całe zawodowe życie związał z Politechniką Wrocławską. Stopień doktora nauk matematycznych uzyskał na PWr w 1972, a w roku 1977 habilitował się w Instytucie Matematycznym PAN. Profesorem tytularnym został w 1983 r.
W latach 1979–1981 był wicedyrektorem Instytutu Matematyki PWr, w okresie 1986-1990 pełnił funkcję dziekana Wydziału Podstawowych Problemów Techniki.
W 1990 r. stworzył Centrum im. Hugona Steinhausa, którego jest dyrektorem do dziś. W latach 2012-2014 pełnił obowiązki dyrektora Instytutu Matematyki i Informatyki PWr. Piastował też wiele innych ważnych funkcji zarówno na PWr, jak i w strukturach ogólnokrajowych – m.in. w latach 1990-2002 był członkiem Komitetu Matematyki Polskiej Akademii Nauk.
Jako profesor wizytujący związany był z wieloma czołowymi uniwersytetami na świecie, między innymi: Southern Illinois University Carbondale, University of North Carolina, Chapel Hill, Louisiana State Univ. Baton Rouge, University of California, Santa Barbara, Keio University, Yokohama, Case Western Reserve University, Cleveland.
Na dorobek naukowy prof. Werona składa się ponad 140 artykułów w czołowych czasopismach naukowych o zasięgu międzynarodowym. Był autorem lub edytorem 13 książek wydanych przez najlepsze wydawnictwa światowe takie jak Marcel Dekker i Springer. Według Google Scholar jego prace cytowane były ponad 6 000 razy.
Wygłosił kilkadziesiąt zaproszonych referatów na międzynarodowych konferencjach naukowych, był organizatorem kilkunastu takich wydarzeń. Kierował kilkunastoma grantami naukowymi.
Zainteresowania naukowe prof. Werona skupiają się na teorii prawdopodobieństwa, procesach losowych oraz ich interdyscyplinarnych zastosowaniach w różnych dziedzinach nauki i przemysłu.
W 1990 r. powołał do życia Centrum im. Hugona Steinhausa, którego zadaniem jest m.in. organizacja i popularyzacja interdyscyplinarnych badań dotyczących metod stochastycznych stosowanych w nauce, technice i przemyśle. To właśnie w tym centrum matematycy, ekonomiści, informatycy, fizycy, chemicy oraz inżynierowie prowadzą badania, formułują postulaty i rozwiązują problematy na równych prawach.
Celem Centrum Steinhausa jest też organizacja, zachęcanie i sponsorowanie badań oraz edukacji dotyczącej metod stochastycznych stosowanych w nauce i technologii. Ostatnie lata to bardzo silny rozwój naukowy, współpraca ze specjalistami z innych dyscyplin – m.in. biologami, fizykami, medykami, przedstawicielami przemysłu. Jest to przede wszystkim współpraca przy opracowaniu narzędzi statystycznych, a ostatnio również narzędzi sztucznej inteligencji, do analizy różnych danych eksperymentalnych.
Ukoronowaniem tych prac jest artykuł opublikowany w Nature w 2017 roku, którego współautorem jest prof. A. Weron oraz prof. K. Burnecki – zastępca dyrektora Centrum Steinhausa. W pracy tej nasi naukowcy we współpracy z zespołem prof. Davide Calebiro, endokrynologa z Birmingham, wyznaczyli miejsca na powierzchni żywych komórek biologicznych, w których dochodzi do interakcji pomiędzy receptorami komórkowymi i białkami.
Profesor Weron jest przede wszystkim wybitnym naukowcem, ale jest również zaangażowanym dydaktykiem, który z pasją poświęca się kształceniu młodej kadry oraz propagowaniu wiedzy matematycznej w społeczeństwie. Dydaktyczne i naukowe zaangażowanie naukowca znajduje odbicie w imponującej liczbie wypromowanych przezeń doktorów (16), wśród których jest kilku profesorów pracujących na uczelniach w Polsce i za granicą.
Był również promotorem dwóch doktoratów honoris causa PWr: laureata Nagrody Nobla z Chemii Prof. Illji Prigogine’a (2001) oraz prezydenta Tel Aviv University Prof. Josepha Klaftera (2009). Wypromował też kilkudziesięciu magistrów. Wielu z jego wychowanków zajmuje najwyższe stanowiska w instytucjach finansowych i ubezpieczeniowych oraz przemysłowych.
W 1988 r. utworzył na Politechnice Wrocławskiej Studium Talent – program, który od ponad 30 lat pomaga młodzieży szkolnej rozwijać swoje uzdolnienia matematyczne i fizyczne, i który ściąga na wrocławskie uczelnie zdolnych kandydatów z całej Polski.
W 2012 r. prof. Weron stworzył innowacyjny kierunek inżynierski na PWr – Matematyka Stosowana. Studia te mają charakter aplikacyjny, uczą praktycznego zastosowania metod matematycznych w technice, przemyśle i biznesie. Gwarantują też silne powiązanie kształcenia z aktualnymi potrzebami rynku pracy.
W 2016 r. współtworzył studia magisterskie na kierunku Applied Mathematics, realizowane w ramach międzynarodowych standardów European Consortium for Mathematics in Industry.
Za swoją działalność prof. Weron otrzymał liczne wyróżnienia i nagrody, m.in.: Nagrodę Polskiego Towarzystwa Matematycznego (PTM) dla młodych matematyków (1974), Nagrodę Ministra za działalność naukową (1976), Nagrodę im. Stefana Mazurkiewicza PTM (1979), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1989), Medal Komisji Edukacji Narodowej (1995), Stypendium Fundacji Fulbrighta (1995/1996), Nagrodę im. Hugona Steinhausa PTM (1996), Nagrodę naukową Rektora PWr im. Hugona Steinhausa (2008), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2012), Lwa Politechniki Wrocławskiej (2015), Medal Politechniki Wrocławskiej za wybitne zasługi na rzecz rozwoju uczelni (2018), Dolnośląskim Klucz Sukcesu (2019).